Psycholog a psychoterapeuta. Czym się zajmują?

Psycholog a psychoterapeuta – jak ich odróżnić? Obaj zajmują się psychiką człowieka, jego zachowaniami, reakcjami na otoczenie, w tym na innych ludzi. Są to specjaliści z dziedziny zdrowia psychicznego, którzy uprawiają jednak odmienne zawody i posiadają inne kwalifikacje. Są zatrudniani w szpitalach, poradniach, placówkach edukacyjnych, fundacjach, prywatnych gabinetach, Domach Pomocy Społecznej, Ośrodkach Pomocy Społecznej, korporacjach. 

Pomimo tego, że psychologów możemy spotkać również w sporcie, biznesie, marketingu, transporcie, rekrutacji, PR-rze, w tym artykule będę mówiła tylko o tych specjalistach, którzy zdecydowali się pracować z różnego rodzaju problemami psychicznymi. Z psychoterapeutami sprawa wygląda jaśniej — wszyscy kształcą się w tym zawodzie, aby nieść ulgę w cierpieniu i pracować nad tym, aby poprawić samopoczucie swoich klientów. 

Psycholog a psychoterapeuta

Psycholog. Wykształcenie

Psycholog to osoba, która uzyskała tytuł magistra z dziedziny psychologii. Psychologiem może zostać każdy, kto jest w stanie opanować materiał dydaktyczny, niezależnie od jego predyspozycji do pracy w obszarze zdrowia psychicznego. Zazwyczaj świeżo upieczony absolwent studiów psychologicznych nie ma uprawnień do zajmowania się pomaganiem. Może natomiast prowadzić działalność psychoedukacyjną, czyli organizować warsztaty i szkolenia.

Wielu psychologów jednak nie kończy swojego kształcenia po uzyskaniu dyplomu magistra i dodatkowo specjalizuje się w jakimś konkretnym obszarze: interwencji kryzysowej, psychologii klinicznej, sądowej, międzykulturowej.

Pamiętajmy: psycholog nie ma uprawnień do prowadzenia psychoterapii, chyba że szkoli się w tym kierunku. 

Psycholog kliniczny po uzyskaniu dyplomu magistra kończy również 4-letnią specjalizację z psychologii klinicznej i jest uprawniony do samodzielnego przeprowadzania diagnozy psychologicznej, wydawania opinii, zaświadczeń i orzeczeń. Zajmuje się profilaktyką zdrowia psychicznego, poradnictwem i udziela wsparcia psychologicznego.

Psychoterapeuta. Wykształcenia

Psychoterapeuta to osoba posiadająca wyższe wykształcenie, która ukończyła także co najmniej 4-letnie szkolenie z zakresu psychoterapii i przeszła weryfikację pod kątem przydatności do zawodu (tak przynajmniej to się dzieje w dobrych szkołach). Na ten zawód decyduje się sporo absolwentów psychologii, którzy chcą pracować w obszarze pomagania. Stąd też często widujemy informację, że ktoś jest i psychologiem, i psychoterapeutą. Tak być oczywiście nie musi. Szkolenie psychoterapeutyczne kończą również osoby mające inne wykształcenie wyższe, w tym lekarze, pedagodzy, socjolodzy, ale też ekonomiści czy informatycy.

Psychoterapeuci, w odróżnieniu od psychologów, muszą odbyć terapię własną i staż w szpitalu psychiatrycznym na oddziale ogólnopsychiatrycznym. Mają również obowiązek poddawania się superwizji, podczas której prezentują swoją pracę bardziej doświadczonym kolegom po fachu. To pomaga zweryfikować pracę terapeuty i uchronić klienta przed ewentualnymi błędami specjalisty.

Psycholog. W czym może być pomocny?

Psycholog zajmuje się konkretnym problemem i pracuje w ścisłym obszarze, w którym się wyspecjalizował. 

• Psycholog kliniczny ma uprawnienia do przeprowadzania diagnozy psychologicznej i testów psychometrycznych. Może zbadać naszą sprawność intelektualną, zasoby poznawcze, wydać opinię, zaświadczenie, orzeczenie.
  
• Psycholog w poradni psychologiczno-pedagogicznej doradzi, jak pomóc dziecku w trudnościach z nauką.
  
• Psycholog w szkole udzieli dziecku i rodzicom wsparcia, pomoże w rozwiązywaniu szkolnych konfliktów, przeprowadzi trening umiejętności społecznych, zauważy trudności dziecka i skieruje je do odpowiedniego specjalisty.
  
• Psycholog w Ośrodku Interwencji Kryzysowej udzieli wsparcia w nagłej i zarazem trudnej sytuacji życiowej (przemoc, utrata pracy, próba samobójcza, rozwód, katastrofa, utrata bliskiej osoby).
  
• Psycholog w ośrodku adopcyjnym pomoże przejść przez proces adopcji i przygotowuje rodziców do ewentualnych trudności.
  
• Psycholog w hospicjum będzie wiedział, jak rozmawiać z umierającą osobą i jej bliskimi.
  
• Psycholog w przedszkolu pomoże wykryć problemy na wczesnym etapie rozwoju dziecka i skieruje do odpowiedniego specjalisty.
  
• Psycholog z Telefonu Zaufania udzieli wsparcia psychologicznego, ale też da konkretne wskazówki w bardzo trudnych sytuacjach życiowych (gwałt, myśli samobójcze).
  
• Psycholog kliniczny w szpitalu przeprowadzi wywiad, zdiagnozuje i przeprowadzi rozmowę o charakterze wsparciowym.

Psychoterapeuta. W czym może być pomocny?

Pomimo tego, że psychoterapeuta nie jest lekarzem, psychoterapia jest rodzajem leczenia. Psychoterapeuta nie leczy ludzi zdrowych i zadowolonych ze swojego życia. Jest dla osób, które odczuwają ból lub co najmniej dyskomfort psychiczny. 

• Do psychoterapeuty może skierować nas lekarz, który uzna, że podłoże dolegliwości fizycznych może tkwić w psychice (tzw. psychosomatyka).
  
• Warto zgłosić się do psychoterapeuty z niepokojącymi objawami, które utrzymują się przez jakiś czas (obsesyjne myśli, ataki paniki, niepokój, uczucie guli w gardle, problemy ze snem, przymus robienia różnych rzeczy, objadanie się lub niedojadanie, widzenie/słyszenie czegoś, czego nie dostrzegają inni).
  
• Do terapeuty uzależnień warto zgłosić się, jeśli podejrzewamy, że możemy być uzależnieni od różnych substancji psychoaktywnych.
  
• Do psychoterapeuty warto pójść jeśli widzimy, że w naszym życiu coś się powtarza: przykładowo, wybieramy nieodpowiednich partnerów, zostaliśmy po raz kolejny wyrzuceni z pracy, mamy problem z dokończeniem rozpoczętych spraw, otaczamy się ludźmi, którzy nas wykorzystują.
  
• Psychoterapeuta będzie pomocny jeśli działamy w sposób impulsywny i (albo) mamy trudności z emocjami. Są zbyt intensywne (napady złości lub paniki, ataki histerii), za długo trwają (okresy przygnębienia i smutku, odczuwanie pustki, bezsensu, zagubienia), gwałtownie się zmieniają (nagłe i bezpodstawne zmiany nastroju). Warto szukać pomocy również jeśli nie potrafimy rozpoznać i nazwać swoich emocji, bo to może prowadzić do innych problemów, na przykład w relacjach.
  
• Psychoterapeuta może być pomocny w trakcie przechodzenia przez różnego rodzaju kryzysy życiowe (śmierć bliskiej osoby, choroba, problemy w małżeństwie, trudności natury egzystencjalnej).
  
• Musimy udać się do psychoterapeuty jeśli podejrzewamy u siebie zaburzenie psychiczne (depresja, choroba dwubiegunowa, nerwica natręctw, borderline (osobowość z pogranicza), mania, psychoza).
  
• Psychoterapeuta będzie pomocny jeśli mamy trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów. Jeśli nasze relacje nie są satysfakcjonujące, szybko się rozpadają, powodują ból i cierpienie.
  
• Do psychoterapeuty zgłaszamy się również jeśli nie potrafimy realizować swoich pragnień, czujemy, że życie ucieka nam przez palce, a my wciąż nie wiemy kim jesteśmy i dokąd zmierzamy. Jeśli towarzyszy nam poczucie winy, wstydu, i nie możemy poradzić sobie z przeszłością. Jeśli chcemy coś zmienić w życiu, ale brakuje nam sił.

Pamiętaj: ani psycholog, ani psychoterapeuta nie są lekarzami, w związku z czym nie przypisują leków. Tym zajmuje się psychiatra. 

Jeśli chcesz pod kątem prawnym dowiedzieć się, kim jest psychoterapeuta, to kliknij w powyższy link.

Psycholog a psychoterapeuta. Prostowanie błędnych przekonań

• Psychoterapeuta nie jest lekarzem, w związku z czym nie może przypisywać leków.
  
• Psychoterapeuta nie musi być psychologiem, gdyż psychoterapeutami zostają również osoby z innym wykształceniem.
  
• Psychoterapeuta nie jest gorszym specjalistą jeżeli nie posiada wykształcenia psychologicznego. Mówią o tym badania.
  
• Psychoterapeuta nie prowadzi diagnozy psychologicznej. Tym zajmuje się psycholog.
  
• Studia psychologiczne nie przygotowują do zawodu psychoterapeuty.