Szybkie bicie serca – co robić w takiej sytuacji?

Szybkie bicie serca (tachykardia) jest stanem, który może budzić niepokój. Gdy serce bije szybciej niż 100 uderzeń na minutę u dorosłych, mamy do czynienia z tachykardią[1][3]. Prawidłowe rozpoznanie i odpowiednia reakcja są kluczowe dla zdrowia. Co robić w przypadku nagłego przyspieszenia akcji serca?

Czym dokładnie jest szybkie bicie serca?

Tachykardia, czyli szybkie bicie serca, oznacza przyspieszenie akcji serca powyżej ustalonej normy (powyżej 100 uderzeń/min u dorosłych)[3]. U osoby dorosłej spoczynkowe tętno powinno mieścić się w zakresie 60-100 uderzeń na minutę. Przekroczenie tej granicy, poza sytuacjami fizjologicznego wzrostu (np. aktywność fizyczna, stres), stanowi wskazanie do dalszej obserwacji lub konsultacji medycznej[1][3].

Uczucie szybkiego bicia serca często bywa opisywane przez pacjentów jako subiektywne kołatanie serca lub wrażenie, że serce „wyskakuje” z piersi[1][2]. Taki stan może mieć charakter przemijający, ale czasami wskazuje na zaburzenia rytmu lub choroby układu sercowo-naczyniowego[2][4].

Jakie są objawy szybkiego bicia serca?

Do najczęściej zgłaszanych objawów należą:

• Szybkie i/lub nieregularne bicie serca
• Duszność
• Ból w klatce piersiowej
• Zawroty głowy oraz uczucie omdlenia[2][3][4]

Występowanie powyższych objawów – zwłaszcza w połączeniu z nagłym początkiem lub dużą intensywnością – powinno skłonić do konsultacji z lekarzem, aby wykluczyć groźne przyczyny tachykardii[2][4].

Przyczyny tachykardii: fizjologia i patologia

Szybkie bicie serca nie zawsze oznacza chorobę. Do podstawowych przyczyn tachykardii zalicza się zarówno czynniki fizjologiczne, jak i patologiczne:

• Wysiłek fizyczny (tętno może wzrosnąć nawet do 90–180 uderzeń/min)[1]
• Reakcja na stres
• Gorączka lub odwodnienie
• Choroby serca, w tym niewydolność, wady zastawkowe, zaburzenia rytmu
• Zaburzenia przewodzenia elektrycznego w sercu[1][2]

Warto przy tym podkreślić, że u dzieci i noworodków wyższe wartości tętna – np. ok. 140 uderzeń/min w okresie noworodkowym – są normą rozwojową[3].

Jak powstaje tachykardia? Mechanizmy i zależności

Za powstawanie tachykardii odpowiedzialne są zaburzenia wytwarzania i przewodzenia impulsów elektrycznych w strukturach serca, m.in. w węźle zatokowym czy przedsionkowo-komorowym[1][4]. W zależności od miejsca powstawania wyróżnia się tachykardie nadkomorowe i komorowe.

Zbyt szybkie bicie serca może być mechanizmem kompensacyjnym organizmu (np. przy niedoborze tlenu) lub wynikać z patologii. W skrajnych przypadkach prowadzi do niewydolności hemodynamicznej, czyli pogorszenia efektywności pompowania krwi i niedotlenienia narządów – co objawia się m.in. zawrotami głowy i omdleniami[2][4].

Należy pamiętać, że szybkie bicie serca często stanowi reakcję na czynniki zewnętrzne, ale dla niektórych osób może być wywołane przez leki, infekcje, czy choroby przewlekłe[1][2].

Co zrobić w przypadku szybkiego bicia serca? Kluczowe kroki

Najważniejsze to zachować spokój i ocenić sytuację. Jeśli tachykardia pojawia się nagle i towarzyszą jej inne objawy (ból w klatce piersiowej, duszność, zawroty głowy lub utrata przytomności), należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną[2][4].

W przypadkach łagodnych, bez poważnych dolegliwości, warto:

• Usiąść, uspokoić oddech i spróbować się zrelaksować
• Wyeliminować czynniki stresogenne, wysiłek lub kofeinę
• Zmierzyć tętno oraz zanotować czas trwania objawów
• W przypadku nawrotów lub wątpliwości – skonsultować się z lekarzem[2][4]

Prawidłowe rozpoznanie tachykardii opiera się na diagnostyce, do której zalicza się badania takie jak EKG oraz wywiad lekarski[2][4]. Często konieczne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego lub procedur interwencyjnych w zależności od przyczyny tachykardii.

Podsumowanie: Kiedy szybkie bicie serca wymaga pomocy?

Szybkie bicie serca powyżej 100 uderzeń na minutę u dorosłego należy skonsultować ze specjalistą, zwłaszcza gdy towarzyszą mu niepokojące objawy[1][2][3][4]. Szczególną uwagę należy zwrócić na nagły początek i narastanie dolegliwości. Regularna kontrola tętna oraz obserwacja swojego organizmu pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych problemów.

Źródła:

1. https://optymalnewybory.pl/szybkie-bicie-serca-kiedy-stanowi-powod-do-niepokoju/
2. https://polmed.pl/zdrowie/tachykardia-przyczyny-objawy-diagnostyka/
3. https://gemini.pl/poradnik/zdrowie/choroby-serca-i-nadcisnienie/tachykardia-kiedy-serce-bije-za-szybko/
4. https://diag.pl/pacjent/artykuly/tachykardia-czym-jest-przyczyny-objawy-oraz-przebieg-leczenia/