Jak długo trwa epizod maniakalny u osób z chorobą afektywną dwubiegunową?

Epizod maniakalny u osób z chorobą afektywną dwubiegunową zwykle trwa średnio około 6 tygodni, jednak może utrzymywać się od kilku dni do nawet kilku miesięcy. Długość trwania zależy od typu choroby oraz specyfiki jej przebiegu [1][4].

Charakterystyka epizodu maniakalnego

Epizod maniakalny zaczyna się zwykle nagle i jest okresem utrzymującego się podwyższonego lub drażliwego nastroju, zwiększonej energii i aktywności. W tym czasie typowe są objawy takie jak gonitwa myśli, impulsywność oraz zmniejszona potrzeba snu [2][3]. U około 77% pacjentów fazie tej towarzyszą objawy zwiastunowe, w szczególności zaburzenia snu, które pojawiają się przed pełnym rozwojem manii [1].

Główne symptomy obejmują podwyższoną aktywność, zmiany zachowania oraz zwiększoną pewność siebie, nierzadko z tendencją do podejmowania ryzykownych działań [2]. W przebiegu epizodu maniakalnego można wyróżnić zarówno stany o łagodniejszym natężeniu (hipomania), które pojawiają się w typie II choroby, jak i pełnoobjawowe epizody manii w typie I [2].

Czas trwania fazy maniakalnej

Średni czas trwania fazy maniakalnej u osób z ChAD to około 6 tygodni, choć u poszczególnych pacjentów możliwe są odstępstwa od tej reguły w granicach od kilku dni do nawet kilku miesięcy [1][4]. Długość ta jest krótsza niż czas trwania typowej fazy depresyjnej, zwłaszcza w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej typu II [3].

Leczenie rozpoczęte po rozpoznaniu epizodu maniakalnego również trwa przeciętnie 6 tygodni, natomiast w przypadku stanów mieszanych (gdy objawy maniakalne i depresyjne występują jednocześnie), terapia może się wydłużyć do średnio 17 tygodni [1]. Czas występowania objawów może się zmieniać w zależności od odpowiedzi na leczenie, obecności innych chorób oraz rzetelności w przestrzeganiu zaleceń terapeutycznych [3].

Cykliczność epizodów: rapid cycling i ultra rapid cycling

U części pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową obserwuje się rapid cycling, czyli występowanie co najmniej czterech epizodów maniakalnych lub depresyjnych w ciągu roku [1][3]. Jeszcze większa zmienność występuje w ultra rapid cycling, kiedy zmiany faz choroby mogą zachodzić w ciągu dni lub nawet godzin. W takich przypadkach liczba cykli waha się od 5 aż do 364 w ciągu roku [1].

Częstość i długość trwania epizodów powiązane są z typem choroby – u osób z rapid cycling czas trwania pojedynczego epizodu może być skrócony względem klasycznego przebiegu ChAD, ale zjawisko to bywa zmienne i indywidualne [3].

Mechanizmy i zmienność przebiegu epizodu maniakalnego

Początek fazy maniakalnej najczęściej jest nagły, a poprzedzają go objawy zwiastunowe jak bezsenność czy rozdrażnienie [1]. Epizody maniakalne są skutkiem zaburzeń neurochemicznych i czynników genetycznych, które prowadzą do niestabilności nastroju [4]. Zmiany te przekładają się na istotne konsekwencje w funkcjonowaniu społecznym oraz psychicznym pacjentów, powodując trudności w pracy i relacjach interpersonalnych [4].

Zależność pomiędzy typem choroby, częstotliwością zmian faz a długością pojedynczego epizodu maniakalnego jest udokumentowana. M.in. u pacjentów z ChAD typu I dominuje występowanie wyraźnych, pełnoobjawowych epizodów maniakalnych, natomiast w typie II przeważają fazy depresyjne i hipomaniakalne, które statystycznie trwają dłużej [2][3].

Podsumowanie: ile trwa epizod maniakalny w ChAD?

Podsumowując, typowy epizod maniakalny u osoby z chorobą afektywną dwubiegunową trwa przeciętnie 6 tygodni, ale może mieścić się w zakresie od kilku dni do nawet kilku miesięcy w zależności od indywidualnych czynników oraz charakteru przebiegu choroby [1][4]. U pacjentów z rapid cycling epizody maniakalne, depresyjne lub hipomaniakalne powtarzają się często, a w ultra rapid cycling możliwe są niemal codzienne wahania nastroju [1][3]. Długość fazy maniakalnej zależy także od skuteczności i tempa podjętego leczenia oraz przestrzegania zaleceń terapeutycznych [3].

Źródła:

• [1] https://apps.usos.uj.edu.pl/apps/f/UcVxvgLg/Zaburzenia%20dwubiegunowe.pdf
• [2] https://www.centrumpsychomedyczne.pl/leczenie/zaburzenia-nastroju/choroba-dwubiegunowa
• [3] https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/69890,choroba-afektywna-dwubiegunowa
• [4] https://mojaapteka.pl/poradnik/221-choroba-afektywna-dwubiegunowa-chad–objawy-i-leczenie-zaburze