Czy w okresie wypowiedzenia przysługuje pracownikowi urlop wypoczynkowy?

Czy w okresie wypowiedzenia przysługuje pracownikowi urlop wypoczynkowy? Odpowiedź brzmi: tak, pracownikowi przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego zarówno w okresie wypowiedzenia, jak i w każdym innym czasie trwania stosunku pracy, jednak w tym okresie szczególnie istotne znaczenie mają jednostronne uprawnienia pracodawcy oraz obowiązki pracownika związane z tym urlopem^[1][2][3][7].

Podstawy prawne urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia

Urlop wypoczynkowy jest corocznym, płatnym i nieprzerwanym uprawnieniem pracownika, gwarantowanym przez Kodeks pracy^[2][7]. Od 1 stycznia 2003 roku art. 167¹ Kodeksu pracy precyzyjnie reguluje mechanizm udzielania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia, stanowiąc podstawę do właściwego korzystania z tego prawa^[3].

Na mocy powyższej regulacji, w okresie wypowiedzenia pracodawca uzyskał narzędzie do samodzielnego decydowania o udzieleniu urlopu pracownikowi, niezależnie od jego woli czy złożonego wniosku^[1][2][4].

Uprawnienia i obowiązki stron w okresie wypowiedzenia

Z chwilą rozpoczęcia okresu wypowiedzenia, pracodawca może jednostronnie udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego, obejmującego zarówno urlop bieżący, jak i urlop zaległy^[6]. Pracownik ma prawny obowiązek wykorzystać ten urlop, jeśli pracodawca wydał takie polecenie; odmowa realizacji tego obowiązku nie jest dopuszczalna^[1][3][7].

Mechanizm ten służy ograniczeniu przypadków, w których pracodawca musiałby wypłacać ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane dni urlopu czy mierzyć się z sytuacjami, gdy pracownik podejmuje pracę w innym miejscu w okresie wypowiedzenia^[1]. Działania te wpływają na minimalizację konfliktów na linii pracodawca–pracownik oraz ograniczenie skutków finansowych dla firmy^[1][4].

Zakres urlopu i sytuacja ekwiwalentu pieniężnego

W okresie wypowiedzenia urlop wypoczynkowy może objąć całość niewykorzystanych wcześniej dni, czyli zarówno dni urlopu bieżącego, jak i zaległego^[6]. Gdy jednak okres wypowiedzenia jest zbyt krótki, by wyczerpać cały przysługujący urlop, za niewykorzystane dni przysługuje ekwiwalent pieniężny^[6][7].

Prawo do ekwiwalentu jest niezbywalne – oznacza to, że pracownik nie może zrezygnować ani z samego urlopu ani z ekwiwalentu za niewykorzystane dni urlopu wypoczynkowego^[7]. Obowiązek wypłaty ekwiwalentu pojawia się wyłącznie wtedy, gdy faktycznie nie jest możliwe udzielenie wszystkich dni urlopowych w trakcie wypowiedzenia^[6][7].

Urlop bezpłatny a urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia

Warto podkreślić, że urlop wypoczynkowy różni się od urlopu bezpłatnego w okresie wypowiedzenia. Pracownik może wprawdzie wystąpić z wnioskiem o urlop bezpłatny, jednak jego udzielenie zależy już wyłącznie od zgody pracodawcy, nie jest to więc uprawnienie automatyczne w przeciwieństwie do urlopu wypoczynkowego udzielonego jednostronnie^[5].

Cele i konsekwencje prawne udzielania urlopu w okresie wypowiedzenia

Mechanizm udzielania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia wprowadzony przez art. 167¹ Kodeksu pracy ma kilkuistotne cele. Po pierwsze, zabezpiecza interesy finansowe pracodawcy, unikając wypłaty ekwiwalentu, a po drugie zabezpiecza interesy związane z czasową niedostępnością pracownika na rzecz innych podmiotów w okresie wypowiedzenia^[1].

Jednocześnie, jasne określenie tych zasad w przepisach ogranicza liczbę sporów oraz nieporozumień prawnych pomiędzy stronami stosunku pracy^[4].

Podsumowanie: przysługujące prawa i obowiązki

Pracownikowi w okresie wypowiedzenia bezwzględnie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego, obejmującego bieżące i zaległe dni wolne, przy czym decydująca jest wola pracodawcy przy ich wykorzystaniu^[1][2][4][6]. Pracownik ma obowiązek realizować wskazany urlop, natomiast w braku możliwości jego wykorzystania, otrzymuje ekwiwalent pieniężny^[6][7]. Urlop bezpłatny nie jest uprawnieniem automatycznym i wymaga osobnej zgody^[5].

Źródła:

• [1] https://pckp.pl/baza-wiedzy/prawo-pracodawcy-do-udzielenia-pracownikowi-urlopu-wypoczynkowego-w-okresie-wypowiedzenia/
• [2] https://zielonalinia.gov.pl/-/urlop-wypoczynkowy-w-okresie-wypowiedzenia
• [3] https://www.biurokarier.umk.pl/urlop-wypoczynkowy-w-okresie-wypowiedzenia
• [4] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-urlop-wypoczynkowy-w-okresie-wypowiedzenia
• [5] https://www.sdworx.pl/pl-pl/blog/place/urlop-w-okresie-wypowiedzenia
• [6] https://www.inforlex.pl/dok/tresc,FOB0000000000006659437,Urlop-wypoczynkowy-w-okresie-wypowiedzenia-umowy-o-prace.html
• [7] https://www.pip.gov.pl/dla-pracodawcow/porady-prawne/urlopy-pracownicze