Urlop wypoczynkowy stanowi jedno z kluczowych uprawnień pracowniczych w Polsce. Wybór między 20 a 26 dniami urlopu zależy głównie od długości stażu pracy, a od 2025 roku w życie wejdą przepisy umożliwiające wydłużenie okresu wolnego nawet do 35 dni, uwzględniając różne typy urlopów. Odpowiedź na pytanie, ile dni urlopu przysługuje, opiera się na jasnych kryteriach określonych w Kodeksie pracy i nowszych regulacjach[2][3].
Standardowa długość urlopu wypoczynkowego
Najważniejszym kryterium określającym wymiar urlopu wypoczynkowego w Polsce jest staż pracy. Zgodnie z aktualnymi przepisami, 20 dni urlopu przysługuje pracownikom ze stażem krótszym niż 10 lat. 26 dni urlopu to uprawnienie osób, które udokumentowały co najmniej 10 lat pracy zawodowej[2][3].
Podstawą prawną tych regulacji jest Kodeks pracy. Pozwala on również na rozliczanie urlopu proporcjonalnie przy krótszym zatrudnieniu, na przykład w ramach umowy czasowej. Wówczas liczbę dni ustala się w odniesieniu do konkretnego okresu zatrudnienia[3].
W przypadku każdego pracownika punktem granicznym jest moment osiągnięcia 10 lat stażu. Po przekroczeniu tej granicy wymiar urlopu automatycznie wzrasta do 26 dni rocznie. Staż pracy obejmuje nie tylko lata przepracowane, ale również okresy nauki czy inne przewidziane prawem aktywności zawodowe[3].
Nowe przepisy i łączenie urlopów – nawet 35 dni
Od 2025 roku wejdą w życie zmienione regulacje, które mają umożliwić wydłużenie liczby dni wolnych do 35. Nowelizacja Kodeksu pracy pozwala połączyć podstawowy urlop wypoczynkowy z innymi, np. urlopem opiekuńczym, czy dniami wolnymi z powodu siły wyższej lub konieczności opieki nad dzieckiem[1][2].
W praktyce oznacza to, że suma urlopu wypoczynkowego i dodatkowych dni – przewidzianych na opiekę czy nagłe zdarzenia – może wynieść nawet 35 dni wolnego rocznie. Należy przy tym podkreślić, że nie są to wyłącznie dni urlopu wypoczynkowego, lecz łączna liczba różnych form usprawiedliwionej nieobecności[1][2].
Do tych dodatkowych dni wolnych zalicza się 5 dni urlopu opiekuńczego oraz 2 dni (lub 16 godzin) na opiekę nad dzieckiem lub w przypadku siły wyższej[2]. Ta zmiana wynika z konieczności dostosowania polskiego prawa pracy do wymogów dyrektyw unijnych[1].
Wpływ stażu pracy na wymiar urlopu
Istotą ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego jest jednoznaczne powiązanie liczby dni urlopu z długością zatrudnienia. 20 dni przysługuje osobom poniżej 10 lat stażu pracy, natomiast 26 dni osobom z co najmniej 10-letnim stażem[2][3].
Staż pracy określa się sumując wszystkie okresy zatrudnienia oraz dodatkowe uprawnienia związane z edukacją czy innymi przepisami branżowymi. Pracodawcy mają również obowiązek proporcjonalnego wyliczania urlopu w sytuacji niepełnorocznego zatrudnienia. Przykładowo, jeśli stosunek pracy trwał tylko trzy miesiące, urlopu udziela się w części odpowiadającej temu okresowi, np. 7 dni przy 10-letnim stażu[3].
Osoby pracujące w sektorze publicznym lub wybranych jednostkach budżetowych mogą liczyć na poszerzony wymiar urlopu – do 35 dni – na podstawie wewnętrznych lub branżowych regulacji[1].
Możliwości rozszerzenia urlopu przez pracodawców
Poza ustawowymi regulacjami, wymiar urlopu wypoczynkowego może zostać zwiększony przez pracodawcę. Dotyczy to przede wszystkim firm prywatnych, które – w ramach własnej polityki personalnej – mogą przyznawać pracownikom szerszy zakres uprawnień urlopowych[1].
Dodatkowe dni wolne mogą wynikać również z postanowień umów o pracę, układów zbiorowych lub regulaminów pracy. W ten sposób niektóre firmy nagradzają pracowników za długi staż pracy lub szczególne zaangażowanie, wykraczając poza minimum przewidziane ustawą[1].
Podstawą uprawnień zawsze pozostaje jednak Kodeks pracy, a wszelkie dodatkowe korzyści muszą być jasno zapisane w wewnętrznych aktach lub dokumentach pracodawcy[3].
Urlop wypoczynkowy a łączna liczba dni wolnych
Zgodnie z nowymi przepisami, od 2025 roku można korzystać z wydłużonego, łącznego limitu 35 dni wolnego rocznie, który obejmuje podstawowy urlop wypoczynkowy oraz inne urlopy przewidziane przez prawo pracy[1][2].
Limit ten jest sumą klasycznego urlopu, urlopów opiekuńczych, dni wolnych z powodu siły wyższej oraz dni na sprawowanie opieki nad dzieckiem. Nie należy go mylić z samym urlopem wypoczynkowym – to całkowita liczba usprawiedliwionych dni nieobecności w pracy[1][2].
Takie rozwiązanie ma na celu zwiększenie elastyczności rynku pracy i lepsze dostosowanie przepisów do indywidualnych potrzeb zatrudnionych. Daje szansę pracownikowi na trwały odpoczynek, a jednocześnie ułatwia godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi i prywatnymi[2].
Podsumowanie najważniejszych zasad przyznawania urlopu w Polsce
Pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje 20 dni urlopu rocznie przy stażu poniżej 10 lat oraz 26 dni urlopu przy stażu co najmniej 10 lat[2][3]. Nowe przepisy umożliwią łączenie urlopów, co zwiększy sumaryczną liczbę dni wolnych do 35 dni rocznie[1][2]. Dodatkowe dni wolne obejmują urlopy opiekuńcze i urlop z powodu siły wyższej[2]. Wymiar urlopu może być także powiększony przez pracodawców, zwłaszcza na podstawie wewnętrznych regulacji lub w sektorze publicznym[1].
Podstawowe zasady przyznawania urlopu są precyzyjnie określone w polskim Kodeksie pracy. Długość zatrudnienia i rodzaj podpisanej umowy przesądzają o liczbie dni urlopu wypoczynkowego, a zmiany legislacyjne i decyzje pracodawców wpływają dodatkowo na ostateczny wymiar wolnego w roku kalendarzowym[1][2][3].
Źródła:
- [1] https://www.upbonus.pl/blog/od-kiedy-35-dni-urlopu-przysluguje-pracownikom-i-jakie-warunki-trzeba-spelnic
- [2] https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/35-dni-urlopu-w-2025-r-komu-przysluguje-i-jak-z-nich-korzystac/v13sxmm
- [3] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-jaki-wymiar-urlopu-przysluguje-pracownikowi
- [4] https://www.infor.pl/prawo/praca/urlopy-pracownicze/68168

StajacSieSoba.pl to portal, który przekształca akademicką wiedzę psychologiczną w praktyczne narzędzia życia. Tworzymy przestrzeń, gdzie każdy może odnaleźć drogę do lepszej wersji siebie